همنوازی استاد بیگجه خانی واستاد فرنام

این برنامه را جناب آقای مرندی برای شاهدان ارسال نموده اند که از ایشان تشکر می نمایم .

غلام حسین بیگجه خانی

غلام حسین بیگجه خانی به سال 1297 شمسی در در محله قدیم سنجران تبریز متولد شد و از همان اوان کودکی با نوای ساز پدرش که تار می‌نواخت آشنا گردید. پدر وی آقاحسین قلی بود که شغل اصلی‌اش کار دیگری بود ولی در هر لحظه‌ی استراحت در منزل تار مینواخت و با ساز سرو کار داشت ، این محیط هنری و علاقه‌ی وافر پدر به موسیقی ، غلام حسین را بسوی آموختن و فراگیری تار کشانید.

* همه خاندان بیگجه خانی اکثرا یا تارزن یا کمانچه کش بودند. بزرگترین تارزن این عائله اوستا حسین قلی خان بیگجه خانی بود که شاگرد بزرگی مانند جواد اقا اردوبادی تربیت کرد و شاگرد دیگر او پسرش اقا غلا محسین بیگجه خانی بود .

 

بیگجه خانی برای تحصیل ابتدا به مکتب خانه‌ای که در نزدیکی خانه‌شان بود می‌رفت و در منزل هنگام فراغت از پدر آموزش نواختن تار را فرا می‌گرفت. بیش از ده بهار از عمرش نگذشته بود که پدر را از دست می‌دهد و با این سن کم این کودک هنرمند علاوه بر هزینه‌های خود، مخارج خانواده را نیز به عهده گرفت و از همین زمان بود که بالاجبار با شخصی به نام رضاقلی خان به مجالس جشن و عروسی‌ها رفت و در این مجالس به تارزدن پرداخت و این به‌جهت احتیاج شدید و مبرم وی به پول بود و کار دیگری نداشت، ضمناً همکاری با هنرمندانی چون : میر علی عسگر و ابوالحسن اقبال آذر را آغاز کرد و در محضر آن استاد ، با ردیف‌های موسیقی سنتی ایران آشنا شد. چندی بعد که رادیو تبریز تأسیس شد ، همکاری خود را با این رادیو شروع کرد و درحدود 25 سال سرپرستی ارکستر شماره‌ی یک رادیو تبریز به عهده‌ی وی بود و در ضمن موسیقی برنامه کودک رادیو تبریز را تهیه می‌کرد. وی مدت چهر سال در مرکز حفظ و اشاعه‌ی موسیقی سنتی ایران تدریس و همکاری داشته است و مدتی هم کارشناس موسیقی رادیو تلویزیون آذربایجان شزقی بود و تدریس تار را در کارگاه موسیقی کودکان و نوجوانان تبریز عهده دار بود. 

از مهمترین آثار استاد بیگجه خانی ، ساز و آواز همایونی است که همراه با استاد شجریان ضبط شده ، که در آلبوم بیداد شنیده اید .

 

 یک قرن دایره

 استاد محمود فرنام در سال ۱۲۷۷ شمسی در تبریز متولد شد. محمود فرنام ، یار قدیمی استاد بیگجه خانی بوده . چه آنزمان که بیگجه خانی جوان ، برای امرار معاش ، مجبور به رفتن به مجالس بوده و چه بعدها که آثار جاودانه ای که خلق کرده اند . او در کنار عارف قزوینی، اقبال آذر، قمرالملوک وزیری، علی اکبرخان شهنازی، ابوالحسن صبا و غلامحسین بیگجه خانی، دایره نواخته است.

او حدود یک قرن دایره نواخته . تبحر عجیبی در دایره نواختن دارد . با دایره معجزه میکند . واقعا ظرافتش در دایره نواختن ، قابل وصف نیست . با این ساز هر کاری میکند . دایره او فقط یک ساز ضربی نیست . تکنیک های جالب فرنام ، رنگ و بوی خاصی به آوای سازش داده است .

 منبع:دل آواز